Juventud, divino tesoro. Atau se parle dera joenessa, damb malenconia per un temps passat. Segur qu’as rebrembes d’aqueri moments energics e dinamics enes quaus entraues ena vida adulta. Aumentauen es responsabilitats, mès mantieges ua cèrta calma e curiositat pes camins dera vida.
I a discrepància sus era joenessa. N’i a que ne parlen com d’un estat d’anim e manèra de veir era vida. D’auti parlen d’un espaci d’edat qu’acostume a anar des 18 enquiàs 35 ans. Dilhèu toti an arrason, ena joenessa i a un vam caracteristic. Maugrat açò, pòt èster que sigue un ahèr generacionau, ua manèra de víuer mercada pes experiéncies. Per açò, quan parlam dera joenessa, se considerarà qu’ei entre es 18 e 35 ans. Per exemple, er abonament tath loguèr joen prevé aguest madeish segment d’edat.
COM EI ERA JOENESSA?
Actuauments, era joenessa ei diuèrsa. Era utilizacion des hilats sociaus, era tecnologia e internet a diversificat es gusti e tendéncies dera joenessa de diferenti lòcs. I a diferentes manères de vestir-se, de consumir, de minjar, de léser. Alavetz, era globalizacion da era sensacion d’auer un ventalh mès ample d’opcions. Maugrat açò, tanben a favorit er establiment de patrons comuns. Per exemple, era musica que s’escote en Corèa tanben s’escote en Catalonha e en Mexic.
Segons er Informe Juventud en España 2020, era joenessa actuau acostume a avalorar milhor es estudis universitaris qu’es estudis de formacion professionau. Se met de relhèu coma influís eth nivèu educatiu des sòns pairs, ja qu’aqueres persones qu’an expectatives d’estudiar ena universitat son majoritàriaments s’es sòns progenitors an estudiat. Era set de trèir bones nòtes, recéber prèmis o saber qu’an accès a ua bèca tanben influís positivaments enes sues expectatives.
ERA JOENESSA E ERA OCUPACION
Er informe mòstre que i a “ninis”, mès non n’i a mès qu’abans. Totun, era joenessa der Estat espanhòu a ua des taxes de desocupacion mès nauta dera Union Europèa. Atau madeish, se reconeish un aument dera precarietat laborau d’aguest conjunt de persones, perque es contractes acostumen a èster temporaus e/o a temps parciau. S’identifique qu’açò ei un risc, ja qu’es salaris son baishi en comparason damb eth còst dera vida e perque son aucupacions de menor estabilitat. Tot açò hè qu’agen ua menor cubertura en cas de caumatge. Tot se demòstre en relacion damb aspèctes personaus des sues vides en encastre personau, familiau e organizatiu e derive en ua manca d’estabilitat emocionau.
Sus eth tipe de contracte, tanben ei important veir qu’era joenessa, en generau, non a es recorsi de besonh entà crear ua empresa o projècte. Açò se tradusís en hèt qu’es autonòms son un percentatge minim dera poblacion joena.
JOENI RURAUS
InJuve publiquèc un monografic dedicat as joeni ruraus. Les descriuen coma “un segment de poblacion fondamentau tath desvolopament sociau e economic, a causa deth sòn papèr estrategic en tot çò que tanh era despoblacion deth camp e era consecutiva regeneracion des airaus ruraus enes encastres sociau, laborau e ambientau”. Son, donques, figures clau deth territòri que lo dinamizen.
Maugrat açò, era tendéncia ei era migracion d’aguestes persones entà nuclis mès pobladi, ja que i tròben mès oportunitats d’ocupacion, accès tar abitatge e milhors nivèus d’equipaments, mès servicis e infrastructures e ua milhor qualitat de vida.
Maugrat açò, çò de mès important, segons aguest informe, ei era volontat. I a joeni que vòlen demorar enes pòbles o començar-i a víuer e ac hèn.
QUINES OPCIONS AN ES JOENI?
Coma ben se demòstre, era educacion se considère un factor clau entà accedir a ua ocupacion. Aguesti coneishements son fòrça valoradi e per açò, era major part des joeni decidís accedir ara universitat. Maugrat açò, s’obsèrve coma era ambicion d’ocupar lòcs de trabalh de responsabilitat nautament remuneradi non ei estenut ara poblacion joena. De hèt, s’estimen mès ocupacions qualificades manuaus, ja que son ben pagades, mès sense auer es nivèus d’estrès des lòcs de trabalh de responsabilitat.
Auent en compde tot açò -eth nivèu d’estudis, era precarietat, es preferéncies particulares e eth contèxte des pòbles-, es joeni ruraus an opcions entà trabalhar. Ua d’importanta, tara quau non cau guaira inversion, ei eth relhèu generacionau. En mon rurau se ve que i a negòcis que, dempús dera jubilacion des proprietaris, se barren. Açò afècte ath teishut locau, pr’amor qu’acostumen a èster servicis de besonh coma horns de pan, plomberia, construccion, etc.
Per açò madeish, es joeni pòden préner eth relhèu de negòcis e, ath madeish temps, aportar es sòns coneishements e inquietuds. En tot saber eth dinamisme d’aguest sector de poblacion, es cambis que pòden integrar son innovadors e apòrten un valor hijut ath territòri.
Ath delà, eth joen rurau non ei solet: en HèPic les podem acompanhar ara recèrca d’aguesti negòcis e ara conceptualizacion des cambis que volgatz hèr. Damb es formacions pòden completar es sòns coneishements entà gestionar aguesti negòcis. Damb es mentories se pòden aterrir es idees e aconselhar sus es inquietuds que poguen auer.
Per açò, tant se vòs préner eth relhèu coma se vòs conéisher eth contèxte deth mon rurau, en HèPic podem respóner a toti aguesti ahèrs valorant es idees innovadores qu’ajatz en cap. Podetz contactar damb nosati a trauès deth mail: infohepic@aran.org o peth numèro de telefòn: 667670271.
